ხორციელდება საქართველოს პრეზიდენტის სარეზერვო ფონდის მხარდაჭერით, გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო – კვლევით ინსტიტუტში. საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტთან და ა.ა.ი.პ. “დანაშაულობის კვლევისა და პროგნოზირების ცენტრთან“ თანამშრომლობით
პროექტის ავტორი და ხელმძღვანელია
- მალხაზ ბაძაღუა იურიდიულ მეცნიერებათა დოქტორი
პროექტის კოორდინატორები
- თინათინ ასათიანი ფილოლოგიის დოქტორი
- მიხეილ ბაძაღუა სამართლის დოქტორი, პროფესორი
- დავით გუგავა სამართლის დოქტორი, პროფესორი
პროექტის ასისტენტი
- ლევან ხიტაშვილი სამართალმცოდნე
წინასიტყვაობა
ევროპასთან ინტეგრაციის პირობებში საქართველოს საზოგადოებისათვის სულ უფრო აქტუალური ხდება საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისი ეთიკური და ქცევის წესების დანერგვის აუცილებლობა საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების საქმიანობაში.
საქართველოს უმაღლეს საგანმანათლებლო და დაინტერესებული სახელმწიფო დაწესებულებებისათვის, სპეციალური პროფესიული მოზადების ფარგლებში, არ არსებობს სასწავლო კურსი “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“ და შესაბამისი ლიტერატურა.
პროექტი “პროფესიული ეთიკის განვითარება“ მიზნად ისახავს ამ ვაკუუმის შევსებას და უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების პროფესორ-მასწავლებლებს, სტუდენტებს, შესაბამისი სახელმწიფო დაწესებულებების მოსამსახურეებს და ამ საკითხით დაინტერესებულ ფართო საზოგადოებას მიაწოდოს ცოდნა პროფესიული ეთიკის შესახებ, გამოუმუშაოს შესაბამისი უნარ-ჩვევები საერთაშორისო სტანდარტების გათვალისწინებით.
პროექტის “პროფესიული ეთიკის განვითარება“ მიზნები და ამოცანები
პროექტის მიზნებია:
- უმაღლესი საგანმანათლებლო და დაინტერესებული სახელმწიფო დაწესებულებებში დაეუფლონ პროფესიული ეთიკის საფუძვლებს, საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების საქმიანობის ძირითად პრინციპებს, ამ სამსახურებში პროფესიული ეთიკისა და ქცევის თანამედროვე სტანდარტებს და გამოუმუშავდეთ შესაბამისი უნარ-ჩვევები.
- უმაღლეს საგანმანათლებლო და დაინტერესებული სახელმწიფო დაწესებულებების და არასამთავრობო ორგანიზაციების თანამშრომლობის ხელშეწყობა, სხვადასხვა დარგში, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის წესების სტანდარტების ჩამოყალიბებისათვის.
პროექტის ამოცანებია:
- გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო–კვლევით ინსტიტუტში, “პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრის“ გახსნა, რომელშიც გაერთიანდებიან მეცნიერები და პრაქტიკოსები, უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების აკადემიური პერსონალი, სტუდენტები, სახელმწიფო დაწესებულებების მოსამსახურეებები, არასამთვრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და სხვა დაინტერესებული პირები.
- პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრში მომზადდება:
საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში ეთიკის ნორმებსა და ქცევის წესებზე საერთაშორისო სამართლებრივი აქტების თარგმანი.
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებებისათვის სასწავლო კურსის პროგრამა “პროფესიულ ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
სახელმწიფო დაწესებულებებში, პროფესიული სწავლებისათვის მოკლევადიანი სპეციალური კურსი
“პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
სახელმძღვანელო “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
- საზოგადოების ყურადღების გამახვილება, სახელმწიფო დაწესებულებების მოსამსახურეების ეთიკურ სტანდარტებზე და ამ მიზნით საინფორმაციო მასალების: კრებულის, ბანერის, პლაკატის გამოცემა და ინტერნეტ სივრცეში გავრცელება.
- მოკლევადიანი (3 დღიანი) სპეციალური სასწავლო კურსის ჩატარება დაინტერესებული უმაღლეს საგანმანათლებლო და შესაბამისი სახელმწიფო დაწესებულებებისათვის.
- უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში: გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტში, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და დაინტერესებულ სახელმწიფო დაწესებულებებში სასწავლო კურსის პროგრამის “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“ და სახელმძღვანელოს პრეზენტაცია-განხილვა.
პროექტით “პროფესიული ეთიკის განვითარება“ განხორციელებული ღონისძიებები
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის რექტორის 2017 წლის 17 ოქტომბრის ბრძანებით:
- უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში დაარსდა “პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრი“.
- დამტკიცდა სასწავლო კურსის პროგრამა “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრის დაკვეთით ს.ს.ი.პ. “საქართველოს ხელშეკრულებათა თარგმნის ბიუროში“ ითარგმნა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში ეთიკის ნორმებსა და ქცევის წესებზე საერთაშორისო სამართლებრივი აქტები:
- გაეროს “საჯარო მოხელის ქცევის საერთაშორისო კოდექსი“.
- ევროპის საბჭოს “საჯარო მოხელის ქცევის სამოდელო კოდექსი“.
- ევროპოლის “ქცევის კოდექსი“.
სასწავლო კურსის პროგრამის “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“ გეგმა
ნაწილი პირველი – ზოგადი და პროფესიული ეთიკის საფუძვლები
თავი I. ეთიკის ადგილი მეცნიერებაში
თემა 1. ეთიკის, როგორც მეცნიერების განვითარება. ეთიკის განვითარება საქართველოში – 1სთ.
თემა 2. ზნეობის და საზოგადოებრივი ცნობიერების ფორმები – 1სთ.
თავი II. ეთიკის კავშირი სამართალთან
თემა 1. ბუნებითი სამართალი. ჩვეულება და სამართალი – 1სთ.
თემა 2. ზნეობა და სამართალი. ეთიკა და კრიმინოლოგია – 1სთ.
თავი III. ეთიკის კატეგორიები თემა
თემა 1. ეთიკის კატეგორიები – 1სთ.
თავი IV. პროფესიული ეთიკა, მისი სახეები და თავისებურებები
თემა 1. პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და სახეები; მოსამართლის, პროკურატურის მუშაკთა, ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის ძირითადი ნორმები 2სთ.
თემა 2. ეთიკური პრობლემები პროფესიულ საქმიანობაში 2სთ.
ნაწილი მეორე საჯარო, სამართალდამცავი, სპეციალური სამსახურების საქმიანობის ძირითადი პრინციპები და პროფესიული ეთიკის საკითხები
თავი I. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკა და მისი თავისებურებები
თემა 1. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და მნიშვნელობა; მათი პროფესიული თავისებურებები და ზნეობრივი ფაქტორები – 1სთ.
თემა 2. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მოსამსახურეთა პროფესიული გადახრა/დეფორმაცია, გადაწვა და მათი თავიდან აცილება – 1სთ.
თემა 3. საჯარო სამსახურის მართვის, კორუფციულ დანაშაულთან ბრძოლის და სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მონიტორინგის მექანიზმები – 2სთ.
თავი II. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, ინტერესთა შეუთავსებლობა და კორუფცია, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები – 1სთ.
თემა 2. ინტერესთა შეუთავსებლობა და კორუფცია საჯარო სამსახურში – 1სთ.
თემა 3. ეთიკა და ქცევის საკითხები საჯარო სამსახურში; საჯარო მოსამსახურის პროფესიული ქცევის სტანდარტები; საჯარო მოსამსახურის სახელმწიფოსთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები; საჯარო მოსამსახურის საზოგადოებასთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები – 1სთ.
თავი III. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები1სთ.
თემა 2. ეთიკისა და ქცევის საკითხები პოლიციაში; პოლიციელის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები 1სთ.
თავი IV. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები; კონტრდაზვერვითი საქმიანობის პრინციპები 1სთ.
თემა 2. ეთიკისა და ქცევის საკითხები სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში; სამსახურის მოსამსახურის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები – 1სთ.
თავი V. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება
თემა 1. საჯარო სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება – 1სთ.
თემა 2. სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება – 1სთ.
სულ: 22 საათი
ლიტერატურა ძირითადი სახელმძღვანელო:
- მალხაზ ბაძაღუა “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“, თბ. 2017
- გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდება. 1945, 25 ივნისი
- გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის “ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია“. 1948,10 დეკემბერი
- გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია. “სახელმწიფო თანამდებობის პირების ქცევის საერთაშორისო კოდექსი“. 1996, 12 დეკემბერი
- გაეროს გენერალური ანსამბლეის რეზოლუცია საერთაშორისო და საქართველოს სამართლებრივი აქტები: “სამართალდამცავ პირთა ქცევის წესების კოდექსი“. 1979, 17 დეკემბერი
- გაეროს “კონვენცია წამებისა და სხვა სახის სასტიკი, არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მობყრობის და დასჯის წინააღმდეგ“ 1984,10 დეკემბერი
- “ევროპის ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია“. (რომის კონვენცია) 1950, 4 ნოემბერი
- ევროპის მოსამართლეთა საკონსულტაციო საბჭოს დასკვნა “მოსამართლეთა პროფესიული ქცევის მარეგულირებელი პრინციპებისა და წესების, კერძოდ ეთიკის ნორმების, თანამდებობასთან შეუთავსებელი ქცევისა და მიუკერძოებლობის შესახებ“. 2002,19 ნოემბერი
- ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის რეკომენდაციის დანართით “ საჯარო მოხელის ქცევის სამოდელო კოდექსი“. 2000,11 მაისი
- ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის რეკომენდაცია “პოლიციის ეთიკის ევროპული კოდექსი“ 2001, 19 სექტემბრი
- ევროპის საბჭოს ანსამბლეის რეზოლუცია “დეკლარაცია პოლიციის შესახებ“, 1979, 8 მაისი
- “დეკლარაცია კანონის უზენაესობაზე“, (დელის დეკლარაცია) 1959 , 10 იანვარი
- სამოსამართო ქცევის ბანგალორის პრინციპები – ბანგალორის 2001 წლის “სამოსამართლო ქცევის კოდექსი“, მიღებული სასამართლო ხელისუფლების შეუვალობის განმტკიცებელი სასამართლო ჯგუფის მიერ, განხილული უზენაეს სასამართლოს თავმჯდომარეთა მრგვალ მაგიდაზე, 2002,24-26 ნოემბერი
- რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის №885 ბრძანებულება “სახელმწიფო მოსამსახურეთა სამსახურებრივი ქცევის საერთო პრინციპების დამტკიცების შესახებ“. 2002, 12აგვისტო
- ევროპოლის “ქცევის კოდექსი“ 2007,23 აგვისტო
- საქართველოს კონსტიტუცია 1995. 24 აგვისტო
- საქართველოს ორგანული კანონი “საერთო სასამართლოების შესახებ“ 2009, 4 დეკემბერი
- საქართველოს ორგანული კანონი “საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“.1996,31 იანვარი
- საქართველოს ორგანული კანონი “ეროვნული ბანკის შესახებ“. 2009,24 სექტემბერი
- საქართველოს ორგანული კანონი“სახალხო დამცველის შესახებ“. 1996,16 მაისი
- საქართველოს ორგანული კანონი “ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“. 2014, 5 თებერვალი
- საქართველოს კანონი “საერთო სასამართლოების მოსამართლეებთან კომუნიკაციის წესის შესახებ“ 2007, 11 ივლისი
- საქართველოს კანონი “საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი“ 1997,26 ივნისი
- საქართველოს კანონი “პროკურატურის შესახებ“ 2008,21 ოქტომბერი
- საქართველოს კანონი “ადვოკატთა შესახებ“ 2001, 20 ივნისი
- საქართველოს კანონი “საჯარო სამსახურის შესახებ“. 2015,27 ოქტომბერი
- საქართველოს კანონი “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის შესახებ“ 2015,8 ივლისი.
- საქართველოს კანონი “ნორმატიული აქტების შესახებ“.2009,22 ოქტომბერი
- საქართელოს კანონი “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“. 2004,11 თებერვალი
- საქართველოს კანონი “პოლიციის შესახებ“ 2013, 4 ოქტომბერი
- საქართველოს კანონი “საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“,1997.17 ოქტომბერი
- საქართველოს კანონი “ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ 1999.30 აპრილი
- საქართველოს კანონი “სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ“ ,2015.19 თებერვალი
- საქართველოს კანონი “კონტრდაზვერვითი საქმიანობის შესახებ“ 2005,11 ნოემბერი
- საქართველოს მთავრობის №385 დადგენილება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დებულების დამტკიცების შესახებ“, 2015, 30 ივლისი
- საქართველოს მთავრობის №200 დადგენილება “საჯარო დაწესებულებებში ეთიკისა და ქცევის ზოგადი წესების განსაზღვრის შესახებ“.2017,20 აპრილი
- საქართველოს მთავრობის №337 დადგენილება “საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ“ 2013,13 დეკემბერი.
- საქართველოს მოსამართლეთა კონფერენციზე მიღებული “საქართველოს სამოსამართლო ეთიკის წესები“ 2012, 8 თებერვალი
- საქართველოს იუსტიციის მინისტრის №234 ბრძანება “საქართველოს პროკურატურის მუშაკთა ეთიკის კოდექსი“ 2017, 25 მაისი
- საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის საერთო კრებაზე მიღებული “ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსი“ 2006, 15 აპრილი
- საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №123 ბრძანება “საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის (დეპარტამენტი) დებულების დამტკიცების შესახებ“. 2015. 23 თებერვალი
- საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №995 ბრძანება “საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სამსახურის გავლის წესის შესახებ“, 2013, 31 დეკემბერი
- საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №1010 ბრძანება “პოლიციელის ფიცი“,2013,31 დეკემბერი
- საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №999 ბრძანება “საქართველოს პოლიციის ეთიკის კოდექსი და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ზოგიერთ მოსამსახურეთა ქცევის ინსტრუქციები“ 2013,31 დეკემბერი
- საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №9 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციული სააგენტოს (დეპარტამენტი) დებულების დამტკიცების შესახებ“, 2015, 1 აგვისტო
- საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №8 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის გენერალური ინსპექციის (დეპარტამენტი) დებულების დამტკიცების შესახებ“. 2015. 1 აგვისტო
- საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №1 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში სამსახურის გავლის წესის დამტკიცების შესახებ“ 2015, 1 აგვისტო
- საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №12 ბრძანება “სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურის ფიცი“, 2015, 1 აგვისტო
- საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №5 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა ეთიკის კოდექსის დამტკიცების შესახებ “ 2015, 1 აგვისტო
საკონტაქტო ინფორმაცია:
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო–კვლევითი ინსტიტუტი, პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრი
მისამართი: ქ.თბილისი, ჯანო ბაგრატიონის ქუჩა №6; დავით აღმაშენებლის ხეივანი მე-13 კილომეტრი
საფოსტო ინდექსი: 0160
ტელეფონი: 2 38 44 06; 2 47 79 63; 577 400 312.
ელ ფოსტა: ეს ელ-ფოსტის მისამართი დაცულია სპამ-რობოტებისაგან, მის სანახავად ჩართული უნდა გქონდეთ Javascript
წინასიტყვაობა
ევროპასთან ინტეგრაციის პირობებში საქართველოს საზოგადოებისათვის სულ უფრო აქტუალური ხდება საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისი ეთიკური და ქცევის წესების დანერგვის აუცილებლობა საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების საქმიანობაში.
საქართველოს უმაღლეს საგანმანათლებლო და დაინტერესებული სახელმწიფო დაწესებულებებისათვის, სპეციალური პროფესიული მოზადების ფარგლებში, არ არსებობს სასწავლო კურსი “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“ და შესაბამისი ლიტერატურა.
პროექტი “პროფესიული ეთიკის განვითარება“ მიზნად ისახავს ამ ვაკუუმის შევსებას და უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების პროფესორ-მასწავლებლებს, სტუდენტებს, შესაბამისი სახელმწიფო დაწესებულებების მოსამსახურეებს და ამ საკითხით დაინტერესებულ ფართო საზოგადოებას მიაწოდოს ცოდნა პროფესიული ეთიკის შესახებ, გამოუმუშაოს შესაბამისი უნარ-ჩვევები საერთაშორისო სტანდარტების გათვალისწინებით.
პროექტის “პროფესიული ეთიკის განვითარება“ მიზნები და ამოცანები
პროექტის მიზნებია:
უმაღლესი საგანმანათლებლო და დაინტერესებული სახელმწიფო დაწესებულებებში დაეუფლონ პროფესიული ეთიკის საფუძვლებს, საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების საქმიანობის ძირითად პრინციპებს, ამ სამსახურებში პროფესიული ეთიკისა და ქცევის თანამედროვე სტანდარტებს და გამოუმუშავდეთ შესაბამისი უნარ-ჩვევები.
უმაღლეს საგანმანათლებლო და დაინტერესებული სახელმწიფო დაწესებულებების და არასამთავრობო ორგანიზაციების თანამშრომლობის ხელშეწყობა, სხვადასხვა დარგში, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის წესების სტანდარტების ჩამოყალიბებისათვის.
პროექტის ამოცანებია:
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო–კვლევით ინსტიტუტში, “პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრის“ გახსნა, რომელშიც გაერთიანდებიან მეცნიერები და პრაქტიკოსები, უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების აკადემიური პერსონალი, სტუდენტები, სახელმწიფო დაწესებულებების მოსამსახურეებები, არასამთვრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და სხვა დაინტერესებული პირები.
პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრში მომზადდება:
საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში ეთიკის ნორმებსა და ქცევის წესებზე საერთაშორისო სამართლებრივი აქტების თარგმანი.
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებებისათვის სასწავლო კურსის პროგრამა “პროფესიულ ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
სახელმწიფო დაწესებულებებში, პროფესიული სწავლებისათვის მოკლევადიანი სპეციალური კურსი
“პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
სახელმძღვანელო “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
· საზოგადოების ყურადღების გამახვილება, სახელმწიფო დაწესებულებების მოსამსახურეების ეთიკურ სტანდარტებზე და ამ მიზნით საინფორმაციო მასალების: კრებულის, ბანერის, პლაკატის გამოცემა და ინტერნეტ სივრცეში გავრცელება.
· მოკლევადიანი (3 დღიანი) სპეციალური სასწავლო კურსის ჩატარება დაინტერესებული უმაღლეს საგანმანათლებლო და შესაბამისი სახელმწიფო დაწესებულებებისათვის.
· უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში: გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტში, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში, სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და დაინტერესებულ სახელმწიფო დაწესებულებებში სასწავლო კურსის პროგრამის “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“ და სახელმძღვანელოს პრეზენტაცია-განხილვა.
პროექტით “პროფესიული ეთიკის განვითარება“ განხორციელებული ღონისძიებები
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის რექტორის 2017 წლის 17 ოქტომბრის ბრძანებით:
· უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში დაარსდა “პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრი“.
· დამტკიცდა სასწავლო კურსის პროგრამა “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“.
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრის დაკვეთით ს.ს.ი.პ. “საქართველოს ხელშეკრულებათა თარგმნის ბიუროში“ ითარგმნა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში ეთიკის ნორმებსა და ქცევის წესებზე საერთაშორისო სამართლებრივი აქტები:
გაეროს “საჯარო მოხელის ქცევის საერთაშორისო კოდექსი“.
· ევროპის საბჭოს “საჯარო მოხელის ქცევის სამოდელო კოდექსი“.
ევროპოლის “ქცევის კოდექსი“.
სასწავლო კურსის პროგრამის “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“ გეგმა
ნაწილი პირველი – ზოგადი და პროფესიული ეთიკის საფუძვლები
თავი I. ეთიკის ადგილი მეცნიერებაში
თემა 1. ეთიკის, როგორც მეცნიერების განვითარება. ეთიკის განვითარება საქართველოში – 1სთ.
თემა 2. ზნეობის და საზოგადოებრივი ცნობიერების ფორმები – 1სთ.
თავი II. ეთიკის კავშირი სამართალთან
თემა 1. ბუნებითი სამართალი. ჩვეულება და სამართალი – 1სთ.
თემა 2. ზნეობა და სამართალი. ეთიკა და კრიმინოლოგია – 1სთ.
თავი III. ეთიკის კატეგორიები თემა 1. ეთიკის კატეგორიები – 1სთ.
თავი IV. პროფესიული ეთიკა, მისი სახეები და თავისებურებები
თემა 1. პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და სახეები; მოსამართლის, პროკურატურის მუშაკთა, ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის ძირითადი ნორმები 2სთ.
თემა 2. ეთიკური პრობლემები პროფესიულ საქმიანობაში 2სთ.
ნაწილი მეორე საჯარო, სამართალდამცავი, სპეციალური სამსახურების საქმიანობის ძირითადი პრინციპები და პროფესიული ეთიკის საკითხები
თავი I. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკა და მისი თავისებურებები
თემა 1. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და მნიშვნელობა; მათი პროფესიული თავისებურებები და ზნეობრივი ფაქტორები – 1სთ.
თემა 2. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მოსამსახურეთა პროფესიული გადახრა/დეფორმაცია, გადაწვა და მათი თავიდან აცილება – 1სთ.
თემა 3. საჯარო სამსახურის მართვის, კორუფციულ დანაშაულთან ბრძოლის და სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მონიტორინგის მექანიზმები – 2სთ.
თავი II. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, ინტერესთა შეუთავსებლობა და კორუფცია, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები – 1სთ.
თემა 2. ინტერესთა შეუთავსებლობა და კორუფცია საჯარო სამსახურში – 1სთ.
თემა 3. ეთიკა და ქცევის საკითხები საჯარო სამსახურში; საჯარო მოსამსახურის პროფესიული ქცევის სტანდარტები; საჯარო მოსამსახურის სახელმწიფოსთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები; საჯარო მოსამსახურის საზოგადოებასთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები – 1სთ.
თავი III. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები1სთ.
თემა 2. ეთიკისა და ქცევის საკითხები პოლიციაში; პოლიციელის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები 1სთ.
თავი IV. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები; კონტრდაზვერვითი საქმიანობის პრინციპები 1სთ.
თემა 2. ეთიკისა და ქცევის საკითხები სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში; სამსახურის მოსამსახურის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები – 1სთ.
თავი V. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება
თემა 1. საჯარო სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება – 1სთ.
თემა 2. სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება – 1სთ.
სულ: 22 საათი
სასწავლო კურსის პროგრამის “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“
შინაარსი
ნაწილი პირველი – ზოგადი და პროფესიული ეთიკის საფუძვლები
თავი I. ეთიკის ადგილი მეცნიერებაში
თემა 1. ეთიკის, როგორც მეცნიერების განვითარება; ეთიკის განვითარება საქართველოში
1. ეთიკის, როგორც მეცნიერების განვითარება – ეთიკა, როგორც ფილოსოფიური მეცნიერება; ტერმინი “ეთიკა“; ეთიკის ფუძემდებლები; მეცნიერება როგორც სინამდვილის მიზეზ-შედეგობრივი ახსნა; ეთიკის საგანი; ეთიკა, როგორც ზნეობის შემსწავლელი მეცნიერება; ზნეობის დეფინიცია; ზნეობა და ზნე; (არისტოტელე, სოკრატე, პლატონი, კანტი).
2. ეთიკის განვითარება საქართველოში – ეთიკის განვითარება საქართველოში; (პეტრე იბერი, იოანე ლაზი, იოანე პეტრიწი, დავით აღმაშენებელი, შოთა რუსთაველი, სულხან-საბა ორბელიანი, შალვა ნუცუბიძე, სერგი დანელია, მოსე გოგიბერიძე, დიმიტრი უზნაძე, კოტე ბაქრაძე, სავლე წერეთელი, გელა ბანძელაძე და სხვები).
თემა 2. ზნეობის და საზოგადოებრივი ცნობიერების ფორმები
1. ზნეობის სტრუქტურა და ფუნქციები – ზნეობის სტრუქტურა: მორალური ნორმები, ზნეობრივი პრინციპები, ზნეობრივი იდეალები, მორალური კრიტერიუმები; ზნეობის მარეგულირებელი, აღმზრდელობითი, შემეცნებითი, შეფასებითი, იმპერატიული, მაორიენტირებელი, კომუნიკაციური ფუნქციები.
2. ზნეობა და ღირებულება – ღირებულების ცნება – ღირებულება, როგორც ჯერარსული ნორმა; ზნეობა და ღირებულება; აქსიოლოგია, როგორც მეცნიერება; ძირითადი აქსიოლოგიური მიმართულებები; (ფრიდრიხ ნიცშე და ალბერტ კამიუ).
3. ეთიკა და საზოგადოებრივი ცნობიერების ფორმები – საზოგადოებრივი ცნობიერების ფორმები; იდეოლოგიის ცნება; ეთიკა და იდეოლოგია; ეთიკის დამოკიდებულება საზოგადოებრივი ცნობიერების ფორმებთან.
თავი II. ეთიკის კავშირი სამართალთან
თემა 1. ბუნებითი სამართალი. ჩვეულება და სამართალი
1. ბუნებითი სამართალი – ბუნებითი სამართლის ცნება და მისი პრინციპები; ბუნებითი და პოზიტიური სამართალი; (რეიმონ უექსი, ციცერონი, წმინდა თომა აქვინელი).
2. ჩვეულებითი სამართალი – ჩვეულების ცნება; ჩვეულების მიმართება სამართალთან.
თემა 2. ზნეობა და სამართალი. ეთიკა და კრიმინოლოგია
1. ზნეობა და სამართალი – სამართლის განმარტება; ზნეობის მიმართება სამართლთან.
2. ეთიკა და კრიმინოლოგია – კრიმინოლოგიის განმარტება; ეთიკის მიმართება კრიმინოლოგიასთან.
თავი III. ეთიკის კატეგორიები თემა 1. ეთიკის კატეგორიები
1. ეთიკის კატეგორიები – კატეგორიის ცნება; ეთიკის კატეგორიები: სიკეთე; სამართლიანობა; მოვალეობა; სინდისი; პასუხისმგებლობა; ღირსება; მორალი; ჰუმანიზმი; ბედნიერება; პატრიოტიზმი; ოჯახის სიყვარული; სიმამაცე.
თავი IV. პროფესიული ეთიკა, მისი სახეები და თავისებურებები
თემა 1. პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და სახეები; მოსამართლის, პროკურატურის მუშაკთა, ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის ძირითადი ნორმები
1. პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და სახეები – პროფესიული ეთიკის ცნება; პროფესიული ეთიკის საგანი; პროფესიული ეთიკის სახეები.
2. მოსამართლის პროფესიული ეთიკის ძირითადი ნორმები
– მოსამართლის პროფესიული ეთიკის საერთაშორისო და ეროვნული სამართლებრივი საფუძვლები; მოსამართლის პროფესიული ეთიკის ძირითადი ნორმები: მოსამართლის დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა; მოსამართლის კომპეტენტურობა და გულისხმიერება; მოსამართლის მასმედიასთან და საზოგადოებასთან ურთიერთობა; მოსამართლის არასამოსამართლო საქმიანობა.
3. პროკურატურის მუშაკთა ეთიკის ძირითადი ნორმები – პროკურატურის მუშაკთა ეთიკის სამართლებრივი საფუძვლები; პროკურატურის მუშაკთა ზოგადი ეთიკური ნორმები: მორალური სტანდარტები; ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვა, დისკრიმინაციის დაუშვებლობა; საზოგადოებასთან ურთიერთობა; დამოუკიდებლობა და გავლენისაგან თავისუფლება; პროკურატურის მუშაკის პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენების საკითხები: დამოუკიდებლობა, მიუკერძოებლობა და სამართლიანობა; ეფექტიანობა და პროფესიონალიზმი; იურიდიული დახმარება; კოლეგებთან ურთიერთობა; სამსახურებრივი ინფორმაცია; პერსონალური ინფორმაცია; კომენტარები სისხლის სამართლის საქმეზე; სისხლის სამართლის პროცესის მონაწილეებთან ურთიერთობა; შეუფერებელი მდგომარეობა; სამსახურებრივ-საშტატო იარაღისა და სამსახურებრივი დანიშნულების პირადობის მოწმობის გამოყენება; მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებთან ურთიერთობა, საჯარო განცხადება და აქტივობა ინტერნეტსა და სოციალურ ქსელებში; პროკურატურის
მუშაკის შეუფერებელი საქმიანობა; ინტერესთა შეუთავსებლობა; საჩუქარი; პროკურატურის მუშაკზე დისციპლინარული წარმოება და კოდექსის აღსრულების მექანიზმები.
4. ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის ძირითადი ნორმები – საადვოკატო საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები; ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის მიზანი და საქმიანობის პრინციპები: დამოუკიდებლობა, ნდობა, კონფედენციალობა, კლიენტის ინტერესების უპირატესობა, ინტერესთა კონფლიქტის დაუშვებლობა, კოლეგიალობა. ადვოკატის ურთიერთობა სხვა პირებთან და ინსტიტუტებთან, ურთიერთობა ადვოკატსა და კლიენტს შორის, საადვოკატო საქმიანობის რეკლამირება, ადვოკატის ურთიერთობა სასამართლოსთან, ურთიერთობა ადვოკატსა და სხვა ადვოკატს შორის.
თემა 2 ეთიკური პრობლემები პროფესიულ საქმიანობაში
1. ეთიკური პრობლემები პროფესიულ საქმიანობაში – ჩაცმის წესი – “დრეს კოდი“; ფსიქოლოგიური ძალადობა –
“მობინგი“ და მისი მსხვერპლთა დახმარების არასამთავრობო ორგანიზაცია “ვოჩდოგი“; “მბრუნავი კარი“; “ნეპოტიზმი, კრონიზმი, სნობიზმი“; “როტაცია“; “ოთხი თვალის პრინციპი“; “შავი სია“; “თანამონაწილეობა“.
ნაწილი მეორე საჯარო, სამართალდამცავი, სპეციალური სამსახურების საქმიანობის ძირითადი პრინციპები და პროფესიული ეთიკის საკითხები
თავი I. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკა და მისი თავისებურებები
თემა 1. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი და მნიშვნელობა; მათი პროფესიული თავისებურებები და ზნეობრივი ფაქტორები
1. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული ეთიკის ცნება, საგანი, პროფესიული ეთიკის მნიშვნელობის დასაბუთება.
2. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების პროფესიული თავისებურებების და ზნეობრივი ფაქტორების დახასიათება.
თემა 2 საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მოსამსახურეთა პროფესიული გადახრა/დეფორმაცია, გადაწვა და მათი თავიდან აცილება.
1. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მოსამსახურეთა პროფესიული გადახრა/დეფორმაცია, გადაწვა და მათი თავიდან აცილება – პროფესიული გადახრის/დეფორმაციის ცნება; პროფესიული გადახრის/დეფორმაციის ფორმები; პროფესიული გადახრის/დეფორმაციის პრევენციული ღონისძიებები; ფსიქოლოგიური ტერმინი “გადაწვა“; ფსიქოლოგიური
გადაწვის სტადიები; ფსიქოლოგიურ გადაწვის ხელისშემწყობი მიზეზები და თავიდან აცილების გზები.
თემა 3. საჯარო სამსახურის მართვის, სამოხელეო, კორუფციულ დანაშაულთან ბრძოლის და საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მონიტორინგის მექანიზმები; საჯარო სამსახურის საბჭო და ბიურო; სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციული სააგენტო; საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურებში პროფესიული ეთიკის საკითხების მონიტორინგი
1. საჯარო სამსახურის მართვის, სამოხელეო, კორუფციულ დანაშაულთან ბრძოლის და საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მონიტორინგის მექანიზმები – საჯარო სამსახურის მართვის, სამოხელეო, კორუფციულ დანაშაულთან ბრძოლის და საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების მონიტორინგის სამართლებრივი საფუძვლები.
2. საჯარო სამსახურის საბჭო და ბიურო – საჯარო სამსახურის საბჭოს უფლებამოსილება, საჯარო სამსახურის ბიუროს ფუნქციები და უფლებამოსილება.
3. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციული სააგენტო – სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციული სააგენტოს ძირითადი ამოცანები და კომპეტენციები.
4. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურებში პროფესიული ეთიკის საკითხების მონიტორინგი – საჯარო სამსახურში მონიტორინგის მნიშვნელობა; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის ამოცანები, ფუნქციები და უფლებამოსილება; საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურის გენერალური ინსპექციის ამოცანები, ფუნქციები და უფლებამოსილება.
თავი II. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, ინტერესთა შეუთავსებლობა და კორუფცია, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები
1. საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები
– საჯარო სამსახურის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები; საჯარო სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები: კანონიერების პრინციპი; ერთგულების პრინციპი; კანონის წინაშე თანასწორობის პრინციპი; ეკონომიურობისა და ეფექტიანობის პრინციპი; დამსახურებაზე დაფუძნებული საჯარო სამსახურის პრინციპი; მიუკერძოებლობის პრინციპი; საქართველოს მოქალაქეთათვის საჯარო სამსახურის თანაბარი ხელმისაწვდომობის პრინციპი; ანგარიშვალდებულების პრინციპი; პოლიტიკური ნეიტრალიტეტის პრინციპი; კარიერული განვითარების პრინციპი; გამჭვირვალობის და ღიაობის პრინ-
ციპი; მოხელის სოციალური და სამართლებრივი დაცვის პრინციპი.
თემა 2. ინტერესთა შეუთავსებლობა და კორუფცია საჯარო სამსახურში
1. ინტერესთა შეუთავსებლობასთან და კორუფციასთან ბრძოლა საჯარო სამსახურში – საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობასთან და კორუფციასთან ბრძოლის სამართლებრივი საფუძვლები; საჯარო მოსამსახურის ვალდებულებების და მოქმედებების შეზღუდვები სამსახურებრივ საქმიანობაში; საჯარო მოსამსახურის თანამდებობრივი და ინტერესთა შეუთავსებლობა; საჯარო მოსამსახურის ქცევის ზოგადი წესები; “საჩუქარი“ საჯარო სამსახურში; საჯარო მოსამსახურის “ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია“ – ვალდებულება და პასუხისმგებლობა; “მხილება“ საჯარო სამსახურში.
თემა 3. ეთიკა და ქცევის საკითხები საჯარო სამსახურში; საჯარო მოსამსახურის პროფესიული ქცევის სტანდარტები; საჯარო მოსამსახურის სახელმწიფოსთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები; საჯარო მოსამსახურის საზოგადოებასთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები
1. ეთიკა და ქცევის საკითხები საჯარო სამსახურში; საჯარო მოსამსახურის პროფესიული ქცევის სტანდარტები – საჯარო სამსახურში ეთიკისა და ქცევის სამართლებრივი საფუძვლები; საჯარო მოსამსახურის პროფესიული ქცევის სტანდარტები: პროფესიონალიზმის სტანდარტი; დამოუკიდებლობის სტანდარტი პროფესიული საქმია-
ნობის განხორციელებისას; თანასწორობის სტანდარტი; სექსუალური შევიწროების დაუშვებლობის სტანდარტი; ობიექტურობისა და მიუკერძოებლობის სტანდარტი; პროპორციულობის/თანაზომიერების სტანდარტი; ეკონომიურობის/ეფექტიანობის/ეფექტურობის სტანდარტი; ანგარიშვალდებულების სტანდარტი; თავაზიანობის სტანდარტი; კოლეგიალობის სტანდარტი; კომუნიკაციის სტანდარტი; სამუშაოს დაგეგმვისა და ორგანიზების სტანდარტი; საჯარო მოსამსახურის ურთიერთობის სტანდარტი ხელმძღვანელ თანამდებობაზე მყოფ საჯარო მოსამსახურესთან; ხელმძღვანელ თანამდებობაზე მყოფი საჯარო მოსამსახურის ურთიერთობის სტანდარტი მის დაქვემდებარებაში მყოფ საჯარო მოსამსახურეებთან; მხილების სტანდარტი.
2. საჯარო მოსამსახურის სახელმწიფოსთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები – ერთგულების პრინციპი; კანონიერების პრინციპი; პოლიტიკური ნეიტრალიტეტის პრინციპი; რელიგიური ნეიტრალიტეტის პრინციპი; კეთილსინდისიერების პრინციპი; ინტერესთა შეუთავსებლობის პრინციპი; საჩუქრის პრინციპი; გამოხატვის თავისუფლების პრინციპი.
3. საჯარო მოსამსახურის საზოგადოებასთან ურთიერთობის ეთიკური პრინციპები – გამჭვირვალობისა და ღიაობის პრინციპი; საჯარო ინფორმაციის გაცემის პრინციპი; მოქალაქეთა ჩართულობის პრინციპი; მომსახურების გაწევის პრინციპი.
თავი III. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები
1. პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები – პოლიციის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები; პოლიციის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები: ადამიანის ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვისა და პატივისცემის პრინციპი; კანონიერების პრინციპი; დისკრიმინაციის დაუშვებლობის პრინციპი; თანაზომიერების პრინციპი; დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელების პრინციპი; პოლიტიკური ნეიტრალობის პრინციპი; პოლიციის საქმიანობის გამჭვირვალობის პრინციპი.
თემა 2. ეთიკისა და ქცევის საკითხები პოლიციაში, პოლიციელის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები
1. ეთიკისა და ქცევის საკითხები პოლიციაში, პოლიციელის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები – პოლიციაში ეთიკისა და ქცევის საკითხების სამართლებრივი საფუძვლები; ა) პოლიციელის საერთო ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები, სამსახურეობრივ და არასამსახურეობრივ საქმიანობაში: “პოლიციის ქცევის ზოგადი წესები“; “საზოგადოებასთან ურთიერთობა“; ბ) პოლიციელის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები სამსახურეობრივ საქმიანობაში: “პოლი-
ციელის ქცევის ზოგადი წესები“; “საზოგადოებასთან ურთიერთობა“; “კოლეგებთან ურთიერთობა“; “ძალისა და ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენება“; “გამოძიება“;
“დამოკიდებულება დაკავებულ პირთა მიმართ“; გ) პოლიციელის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები არასამსახურეობრივ საქმიანობაში: “მოსამსახურის ქცევის ზოგადი წესები“.
თავი IV. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები, პროფესიული ეთიკისა და ქცევის საკითხები
თემა 1. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები; კონტრდაზვერვითი საქმიანობის პრინციპები
1. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები – სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები; სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები: კანონიერების პრინციპი; ადამიანის ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვისა და პატივისცემის პრინციპი; საქმიანობის ღია და ფარული ფორმების ერთობლიობის პრინციპი; ერთიანობისა და ცენტრალიზაციის პრინციპი; დისკრიმინაციის დაუშვებლობის პრინციპი; თანაზომიერებისა და დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელების პრინციპი; პოლიტიკური ნეიტრალობის პრინციპი.
2. კონტრდაზვერვითი საქმიანობის პრინციპები – კონტრდაზვერვითი საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები; ტერმინი “კონტრდაზვერვითი საქმიანობა“; კონტრდაზვერვითი საქმიანობის პრინციპები: კანონიერების პრინციპი; ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების, იურიდიული პირის უფლებების განუხრელი დაცვის, პიროვნების ღირსების პატივისცემის პრინციპი; კონსპირაციის წესების დაცვის პრინციპი; კონტრდაზვერვითი საქმიანობის მართვის ცენტრალიზაციის და ერთიანობის პრინციპი.
თემა 2. ეთიკისა და ქცევის საკითხები სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში; სამსახურის მოსამსახურის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები
1. ეთიკისა და ქცევის საკითხები სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში; სამსახურის მოსამსახურის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები – სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურის ეთიკისა და ქცევის საკითხების სამართლებრივი საფუძვლები; ა) სამსახურის მოსამსახურის საერთო ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები, სამსახურეობრივ და არასამსახურეობრივ საქმიანობაში; ბ) სამსახურის მოსამასახურის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები, სამსახურეობრივ საქმიანობაში; გ) სამსახურის მოსამსახურის ეთიკური ვალდებულებები და მოქმედებების შეზღუდვები არასამსახურეობრივ საქმიანობაში.
თავი V. საჯარო, სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება
თემა 1. საჯარო სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება
1. საჯარო სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები – საჯარო სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები: გაეროს “საჯარო მოხელის ქცევის საერთაშორისო კოდექსი“; გაეროს “კონვენცია წამებისა და სხვა სახის სასტიკი, არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მობყრობის და დასჯის წინააღმდეგ“; ევროსაბჭოს “საჯარო მოხელის ქცევის სამოდელო კოდექსი“.
2. საჯარო სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო გამოცდილება – ევროკავშირის ქვეყნების გამოცდილება; დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებული სამეფოს გამოცდილება; თურქეთის რესპუბლიკის გამოცდილება; ლატვიის გამოცდილება; სლოვენიის რესპუბლიკის გამოცდილება; რუსეთის ფედერაციის გამოცდილება.
თემა 2. სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები და გამოცდილება
1. სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები – პოლიციის და სპეციალური სამსახურის ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო სტანდარტები: გაეროს “სამართალდამცავ პირთა ქცევის წესების კოდექსი“; ევროსაბჭოს
“დეკლარაცია პოლიციის შესახებ“; ევროსაბჭოს “პოლიციის ეთიკის ევროპული კოდექსი“; ევროპოლის “ქცევის კოდექსი“.
2. სამართალდამცავი და სპეციალური სამსახურების ეთიკისა და ქცევის საერთაშორისო გამოცდილება – დიდი ბრიტანეთის გაერთიანებულ სამეფოში შემავალ ჩრდილოეთ ირლანდიის გამოცდილება; ამერიკის შეერთებული შტატების გამოცდილება; ევროპოლის გამოცდილება.
ლიტერატურა ძირითადი სახელმძღვანელო:
· მალხაზ ბაძაღუა “პროფესიული ეთიკა საჯარო, სამართალდამცავ და სპეციალურ სამსახურებში“, თბ. 2017
გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდება. 1945, 25 ივნისი
გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის “ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია“. 1948,10 დეკემბერი
გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია. “სახელმწიფო თანამდებობის პირების ქცევის საერთაშორისო კოდექსი“. 1996, 12 დეკემბერი
გაეროს გენერალური ანსამბლეის რეზოლუცია
საერთაშორისო და საქართველოს სამართლებრივი აქტები:
“სამართალდამცავ პირთა ქცევის წესების კოდექსი“. 1979, 17 დეკემბერი
გაეროს “კონვენცია წამებისა და სხვა სახის სასტიკი, არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მობყრობის და დასჯის წინააღმდეგ“ 1984,10 დეკემბერი
· “ევროპის ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია“. (რომის კონვენცია) 1950, 4 ნოემბერი
ევროპის მოსამართლეთა საკონსულტაციო საბჭოს დასკვნა “მოსამართლეთა პროფესიული ქცევის მარეგულირებელი პრინციპებისა და წესების, კერძოდ ეთიკის ნორმების, თანამდებობასთან შეუთავსებელი
ქცევისა და მიუკერძოებლობის შესახებ“. 2002,19 ნოემბერი
ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის რეკომენდაციის დანართით “ საჯარო მოხელის ქცევის სამოდელო კოდექსი“. 2000,11 მაისი
ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტის რეკომენდაცია
“პოლიციის ეთიკის ევროპული კოდექსი“ 2001, 19 სექტემბრი
ევროპის საბჭოს ანსამბლეის რეზოლუცია “დეკლარაცია პოლიციის შესახებ“, 1979, 8 მაისი
“დეკლარაცია კანონის უზენაესობაზე“, (დელის დეკლარაცია) 1959 , 10 იანვარი
სამოსამართო ქცევის ბანგალორის პრინციპები – ბანგალორის 2001 წლის “სამოსამართლო ქცევის კოდექსი“, მიღებული სასამართლო ხელისუფლების შეუვალობის განმტკიცებელი სასამართლო ჯგუფის მიერ, განხილული უზენაეს სასამართლოს თავმჯდომარეთა მრგვალ მაგიდაზე, 2002,24-26 ნოემბერი
რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის №885 ბრძანებულება “სახელმწიფო მოსამსახურეთა სამსახურებრივი ქცევის საერთო პრინციპების დამტკიცების შესახებ“. 2002, 12აგვისტო
ევროპოლის “ქცევის კოდექსი“ 2007,23 აგვისტო
საქართველოს კონსტიტუცია 1995. 24 აგვისტო
საქართველოს ორგანული კანონი “საერთო სასამართლოების შესახებ“ 2009, 4 დეკემბერი
საქართველოს ორგანული კანონი “საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“.1996,31 იანვარი
საქართველოს ორგანული კანონი “ეროვნული ბანკის შესახებ“. 2009,24 სექტემბერი
საქართველოს ორგანული კანონი“სახალხო დამცველის შესახებ“. 1996,16 მაისი
საქართველოს ორგანული კანონი “ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“. 2014, 5 თებერვალი
საქართველოს კანონი “საერთო სასამართლოების მოსამართლეებთან კომუნიკაციის წესის შესახებ“ 2007, 11 ივლისი
საქართველოს კანონი “საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი“ 1997,26 ივნისი
საქართველოს კანონი “პროკურატურის შესახებ“ 2008,21 ოქტომბერი
საქართველოს კანონი “ადვოკატთა შესახებ“ 2001, 20 ივნისი
საქართველოს კანონი “საჯარო სამსახურის შესახებ“.
2015,27 ოქტომბერი
საქართველოს კანონი “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის შესახებ“ 2015,8 ივლისი.
საქართველოს კანონი “ნორმატიული აქტების შესახებ“.2009,22 ოქტომბერი
საქართელოს კანონი “საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“. 2004,11 თებერვალი
საქართველოს კანონი “პოლიციის შესახებ“ 2013, 4 ოქტომბერი
საქართველოს კანონი “საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“,1997.17 ოქტომბერი
საქართველოს კანონი “ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ“ 1999.30 აპრილი
საქართველოს კანონი “სახელმწიფო საიდუმლოების შესახებ“ ,2015.19 თებერვალი
საქართველოს კანონი “კონტრდაზვერვითი საქმიანობის შესახებ“ 2005,11 ნოემბერი
საქართველოს მთავრობის №385 დადგენილება
“საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დებულების დამტკიცების შესახებ“, 2015, 30 ივლისი
საქართველოს მთავრობის №200 დადგენილება “საჯარო დაწესებულებებში ეთიკისა და ქცევის ზოგადი წესების განსაზღვრის შესახებ“.2017,20 აპრილი
საქართველოს მთავრობის №337 დადგენილება
“საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ“ 2013,13 დეკემბერი.
საქართველოს მოსამართლეთა კონფერენციზე მიღებული “საქართველოს სამოსამართლო ეთიკის წესები“ 2012, 8 თებერვალი
საქართველოს იუსტიციის მინისტრის №234 ბრძანება
“საქართველოს პროკურატურის მუშაკთა ეთიკის კოდექსი“ 2017, 25 მაისი
საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის საერთო კრებაზე მიღებული “ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსი“ 2006, 15 აპრილი
საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №123 ბრძანება “საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს გენერალური ინსპექციის (დეპარტამენტი) დებულების დამტკიცების შესახებ“. 2015. 23 თებერვალი
საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №995 ბრძანება “საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სამსახურის გავლის წესის შესახებ“, 2013, 31 დეკემბერი
საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №1010 ბრძანება “პოლიციელის ფიცი“,2013,31 დეკემბერი
საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის №999 ბრძანება “საქართველოს პოლიციის ეთიკის კოდექსი და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ზოგიერთ მოსამსახურეთა ქცევის ინსტრუქციები“ 2013,31 დეკემბერი
საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №9 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ანტიკორუფციული სააგენტოს (დეპარტამენტი) დებულების დამტკიცების შესახებ“, 2015, 1 აგვისტო
საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №8 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის გენერალური ინსპექციის (დეპარტამენტი) დებულების დამტკიცების შესახებ“.
2015. 1 აგვისტო
საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №1 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში სამსახურის გავლის წესის დამტკიცების შესახებ“ 2015, 1 აგვისტო
· საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №12 ბრძანება “სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურის ფიცი“, 2015, 1 აგვისტო
საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის №5 ბრძანება “საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა ეთიკის კოდექსის დამტკიცების შესახებ “ 2015, 1 აგვისტო
საკონტაქტო ინფორმაცია:
გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის კრიმინოლოგიის სამეცნიერო–კვლევითი ინსტიტუტი, პროფესიული ეთიკის განვითარების ცენტრი
მისამართი: ქ.თბილისი, ჯანო ბაგრატიონის ქუჩა №6; დავით აღმაშენებლის ხეივანი მე-13 კილომეტრი
საფოსტო ინდექსი: 0160
ტელეფონი: 2 38 44 06; 2 47 79 63; 577 400 312.
ელ ფოსტა:
ეს ელ-ფოსტის მისამართი დაცულია სპამ-რობოტებისაგან, მის სანახავად ჩართული უნდა გქონდეთ Javascript